Mỹ Có Đang "Muốn" Một Cuộc Suy Thoái Để Ép Fed Cắt Giảm Lãi Suất?
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, một câu hỏi đang thu hút sự quan tâm lớn: Liệu Mỹ có đang "mong muốn" một cuộc suy thoái để buộc Cục Dự trữ Liên bang (Fed) phải cắt giảm lãi suất?
Áp Lực Tái Cấp Vốn Nợ Công Kỷ Lục
Năm 2025 sẽ là thời điểm mang tính quyết định đối với nền kinh tế Mỹ khi 9,2 nghìn tỷ USD nợ công đáo hạn và cần được tái cấp vốn. Đáng chú ý, 70% khoản nợ này sẽ phải tái cấp vốn ngay trong nửa đầu năm 2025.
Với mức lãi suất hiện tại, việc tái cấp vốn này có thể khiến chi phí lãi vay của Mỹ tăng mạnh, đe dọa khả năng tài chính của chính phủ. Trong bối cảnh này, một trong những cách hiệu quả nhất để khiến Fed giảm lãi suất là đẩy nền kinh tế vào suy thoái.
Suy Thoái Kinh Tế Gần Như Đồng Nghĩa Với Cắt Giảm Lãi Suất
Lịch sử cho thấy, mỗi cuộc suy thoái kinh tế lớn đều dẫn đến việc Fed phải giảm lãi suất để kích thích nền kinh tế. Kể từ những năm 1980, mọi cuộc suy thoái tại Mỹ đều xảy ra sau khi lãi suất đạt đỉnh, và Fed sau đó phải can thiệp bằng cách hạ lãi suất mạnh mẽ.
Nhìn lại hai tháng qua, một loạt chỉ báo kinh tế cho thấy Mỹ có thể đang hướng tới một cuộc suy thoái:
- Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm đã giảm ~60 điểm cơ bản – thường là dấu hiệu của suy thoái.
- Fed Atlanta hạ dự báo GDP quý 1/2025 xuống -2,8%, một con số cực kỳ tiêu cực.
- Lạm phát kỳ vọng của người tiêu dùng tăng ba tháng liên tiếp, làm phức tạp thêm bài toán lãi suất của Fed.
- Thị trường đang đặt cược mạnh vào việc Fed sẽ giảm lãi suất trong năm 2024.
Trump Đang Chuẩn Bị Điều Gì?
Những phát biểu gần đây của cựu Tổng thống Donald Trump cũng làm dấy lên suy đoán rằng chính quyền của ông đang chuẩn bị cho một kịch bản suy thoái có chủ đích:
- Trump nhiều lần kêu gọi giảm giá dầu, một động thái nhằm kiểm soát lạm phát.
- Ông liên tục nhắc đến việc muốn hạ lãi suất, dù Fed vẫn chưa có động thái rõ ràng.
- Trump bất ngờ tuyên bố rằng ông "không quan tâm đến thị trường chứng khoán", điều hoàn toàn trái ngược với cách tiếp cận của ông trong nhiệm kỳ đầu tiên.
Điều này khiến nhiều chuyên gia đặt câu hỏi: Liệu đây có phải là tín hiệu cho thấy chính quyền Trump sẵn sàng chấp nhận một cuộc suy thoái tạm thời để buộc Fed phải giảm lãi suất, từ đó giúp Mỹ dễ dàng tái cấp vốn cho khoản nợ khổng lồ?
Khủng Hoảng Nợ Mỹ – Một "Quả Bom Hẹn Giờ"
Lãi suất cao đang trở thành một vấn đề lớn đối với chính phủ Mỹ. Với khoản nợ công lên tới 36,2 nghìn tỷ USD, chi phí lãi vay ngày càng tăng nhanh. Hiện tại, lãi suất trung bình của nợ chính phủ Mỹ đã đạt 3,2% – mức cao nhất kể từ năm 2010.
Điều đáng lo ngại hơn là:
- 70% số nợ cần tái cấp vốn trong 6 tháng đầu năm 2025.
- Chi phí tái cấp vốn có thể tăng thêm 1% nếu Fed không cắt giảm lãi suất.
- Tỷ lệ thâm hụt ngân sách của Mỹ đang ở mức 1,56 USD chi tiêu cho mỗi 1 USD thu nhập, gây áp lực lớn lên tài chính quốc gia.
Nếu không có biện pháp nào để giảm lãi suất, Mỹ có thể phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nợ nghiêm trọng.
Liệu Đây Có Phải Là Một Chiến Lược Có Chủ Đích?
Từ năm 2023, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng suy thoái có thể là cách duy nhất để Fed cắt giảm lãi suất nhanh chóng. Fed từng nhắc đến kịch bản này vào tháng 2/2023 nhưng sau đó chuyển sang lập luận về một "hạ cánh mềm", một chiến lược chưa thực sự thành công.
Hiện nay, một số chuyên gia lo ngại rằng Trump và chính quyền của ông có thể sẵn sàng đẩy nền kinh tế vào suy thoái để đạt được mục tiêu giảm lãi suất, giúp Mỹ dễ dàng tái cấp vốn cho nợ công.
Dù đây có phải là chiến lược có chủ đích hay không, một điều chắc chắn là: Khủng hoảng nợ đang trở thành mối đe dọa lớn nhất đối với nền kinh tế Mỹ, và Fed có thể không còn lựa chọn nào khác ngoài việc cắt giảm lãi suất trong thời gian tới.
