Newton Protocol: Tự động hóa có thể xác minh trên Web3 với TEE + ZK
Trong thế giới Web3, các vấn đề như hệ sinh thái phân mảnh, hiệu quả sử dụng vốn thấp và sự thiếu tin cậy trong tự động hóa vẫn đang cản trở sự phát triển của nền kinh tế on-chain. Để giải quyết những vấn đề đó, Newton Protocol ra đời với mục tiêu xây dựng một lớp tự động hóa có thể xác minh, kết hợp giữa công nghệ TEE (Trusted Execution Environment) và ZK (Zero-Knowledge Proofs).
Newton là gì và được phát triển bởi ai?
Newton Protocol là một hạ tầng do Magic và Magic Newton Foundation phát triển, nhằm đưa vào Web3 một cơ chế cho phép các agent thực hiện hành động on-chain theo đúng các quy tắc được người dùng thiết lập, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và xác minh được thông qua ZK và TEE.
Magic Labs, công ty đứng sau Newton, được thành lập vào tháng 5/2018 bởi hai kỹ sư đến từ Đại học Waterloo:
- Sean Li – CEO, đồng sáng lập Kitematic (được Docker mua lại)
- Jaemin Jin – CPO, từng làm việc tại Uber và nhóm Apple Siri
Magic nổi bật trong lĩnh vực ví nhúng không cần mật khẩu, đã tích hợp hơn 50 triệu ví và cung cấp dịch vụ cho các dự án như Polymarket, WalletConnect, Helium, Immutable... Công ty cũng đã gọi vốn tổng cộng khoảng 90 triệu USD từ các quỹ và nhà đầu tư lớn như PayPal Ventures, Northzone, Tiger Global, Naval Ravikant, và Alexis Ohanian.
Cách Newton hoạt động: Tự động hóa có thể xác minh
Newton vận hành thông qua bốn nhóm người tham gia: người dùng, nhà phát triển, operator (nhà vận hành), và validator (người xác minh), cùng với ba thành phần kỹ thuật cốt lõi:
🔹 1. Smart Account (Tài khoản thông minh)
Tuân thủ chuẩn ERC-4337 và EIP-7702, cho phép người dùng ủy quyền hành động một cách an toàn thông qua session key, mà không cần giao nộp private key.
🔹 2. zkPermissions
Hệ thống quyền dựa trên ZK, cho phép thiết lập các quy tắc phức tạp như:
- Giao dịch chỉ khi dữ liệu on-chain lạc quan
- Thiết lập chiến lược "golden cross", giới hạn trượt giá, điều kiện thanh khoản
- Chỉ giao dịch sau khi dữ liệu CPI được công bố và lạm phát < 2%
- Kiểm tra rủi ro, tần suất, thời gian và khối lượng giao dịch
🔹 3. Execution Coordinator
Là nơi kết nối người dùng với các operator, giống như một “thị trường tự động hóa phi tập trung”. Tất cả các hành động đều được xác minh bằng TEE và ZK để đảm bảo tính hợp lệ.
Lợi ích của Newton: Cơ sở hạ tầng cho AI agent và DeFi
Newton biến các quy trình tự động thành primitive (nguyên thủy) on-chain có thể xác minh, mở đường cho sự kết hợp mạnh mẽ giữa AI Agent và DeFi. Các agent có thể học hỏi, giao dịch hoặc ra quyết định thay mặt người dùng mà vẫn bị giới hạn trong khung bảo mật được định nghĩa trước, vừa tối ưu hiệu quả vừa bảo vệ tài sản.
Cách tương tác và tham gia Newton
Hiện tại người dùng có thể tương tác với Newton qua các hoạt động sau:
- Nhận điểm thưởng tại Portal:
Truy cập magicnewton.com/portal/rewards, tham gia các trò chơi như:- Lắc xúc xắc
- Gỡ mìn
- Nhiệm vụ mạng xã hội (side quests)
- Dùng thử Newton App:
Truy cập newton.xyz/app để trải nghiệm giao diện agent và thực hiện nhiệm vụ. Lưu ý: Hiện chỉ hỗ trợ nạp tiền vào, chưa hỗ trợ rút ra – không nên nạp nhiều vốn. - Đăng bài chất lượng trên Twitter:
Newton Foundation sẽ phân phối 0.75% nguồn cung token cho cộng đồng Kaito:- 0.5% dành cho bài viết chất lượng và người giới thiệu
- 0.25% chia cho cộng đồng Kaito theo các mốc đóng góp
Tổng kết
Newton Protocol đại diện cho một bước tiến quan trọng trong nỗ lực hiện thực hóa nền kinh tế lập trình được (programmable economy). Việc kết hợp giữa TEE và ZK không chỉ giải quyết bài toán niềm tin và minh bạch mà còn đặt nền móng cho các AI agent hoạt động hiệu quả và an toàn trong thế giới phi tập trung.
