Thiếu “Perp lãi suất”, DeFi sẽ mãi là một mảnh ghép chưa hoàn chỉnh?

Trong khi DeFi đã xây dựng được một hệ sinh thái vay – cho vay năng động với TVL hơn 30 tỷ USD, thì một mảnh ghép quan trọng vẫn đang bị bỏ trống: công cụ phòng hộ lãi suất hiệu quả, như “hợp đồng vĩnh cửu lãi suất” (Interest Rate Perpetuals) – một thành phần không thể thiếu trong tài chính truyền thống.

TradFi có, DeFi chưa có

Tại sàn CME – trung tâm của tài chính truyền thống (TradFi), khối lượng giao dịch hàng ngày của hợp đồng tương lai lãi suất đã vượt 1 nghìn tỷ USD. Phần lớn giao dịch đến từ các ngân hàng và quỹ đầu tư lớn sử dụng công cụ này để phòng ngừa rủi ro lãi suất biến động, đặc biệt giữa các khoản vay cố định và thị trường lãi suất thả nổi.

Trong DeFi, mặc dù có nhiều nền tảng như Aave, Compound và mới đây là Pendle – cung cấp thị trường vay/lending lãi suất thả nổi, nhưng vẫn thiếu một công cụ đơn giản, hiệu quả và phi tập trung để phòng ngừa rủi ro lãi suất.

Vì sao cần “Interest Rate Perp”?

Lấy Aave làm ví dụ: lãi suất vay và cho vay USDC trên nền tảng này điều chỉnh dựa trên cung – cầu. Tuy nhiên, mức cung – cầu này lại phản ánh trễ so với các biến động vĩ mô toàn cầu, ví dụ như lãi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm.

Biểu đồ so sánh giữa lãi suất Aave và lợi suất trái phiếu 10 năm của Mỹ cho thấy:

• Hai thị trường có xu hướng tương quan.
• Nhưng Aave phản ứng chậm và biến động mạnh hơn, dẫn đến lãi suất thường xuyên ở mức cao hơn thị trường truyền thống.

Nguyên nhân: Thiếu một cơ chế kết nối trực tiếp và tức thời giữa DeFi và TradFi, khiến dòng vốn khó cân bằng và chênh lệch lãi suất không được khai thác hiệu quả.

Lợi ích của hợp đồng vĩnh cửu lãi suất (Interest Rate Perpetuals)

Nếu DeFi có thể xây dựng một thị trường “perp lãi suất” giống như perp giá BTC/ETH hiện tại, thì sẽ có nhiều lợi ích thực tiễn:

• Người đi vay: Có thể “long” hợp đồng perp lãi suất để khóa cố định chi phí vay. Nếu lãi suất tăng, họ lỗ chi phí vay nhưng lời ở perp, tạo hiệu ứng như vay cố định.
• Người cho vay (yield farmers): Có thể “short” perp để bảo vệ lợi suất. Nếu lãi suất giảm, họ mất một phần lợi tức nhưng được bù qua lợi nhuận từ vị thế short.

Cơ chế này giống như mua bảo hiểm lãi suất, giúp ổn định chi phí vốn và nâng cao khả năng quản trị rủi ro.

Kết nối DeFi và TradFi – đơn giản hóa qua một công cụ

Không chỉ là công cụ phòng ngừa, perp lãi suất còn giúp:

• Tăng thanh khoản lãi suất, thúc đẩy tạo lập thị trường chuyên nghiệp.
• Giảm hiệu ứng hoảng loạn khi lãi suất biến động – ví dụ giảm rút tiền đột ngột khỏi lending pool.
• Tạo tiền đề cho vay dài hạn lãi suất cố định trong DeFi – điều rất thiếu hiện nay.

Ở TradFi, mọi khoản vay dài hạn đều gắn với công cụ phòng hộ rủi ro lãi suất. Nếu DeFi có thể tự phát triển phiên bản perp này theo hướng phi tập trung và on-chain hoàn toàn, thì sẽ là bước ngoặt để thu hút dòng vốn tổ chức từ TradFi, tạo ra thị trường hiệu quả hơn và ổn định hơn.

Kết luận: Một công cụ, nhiều thay đổi

Tóm lại, để DeFi thực sự trưởng thành và cạnh tranh được với hệ thống tài chính truyền thống, thì việc xây dựng một thị trường perp lãi suất phi tập trung là điều không thể thiếu.

Chỉ với một công cụ đơn giản – Interest Rate Perpetuals – DeFi có thể bước sang một kỷ nguyên mới: hiệu quả hơn, ít biến động hơn và hấp dẫn hơn với dòng vốn dài hạn.