Stablecoin và cuộc cách mạng âm thầm trong thương mại toàn cầu: Từ công cụ tài chính đến hạ tầng quốc gia
Trong bối cảnh địa chính trị ngày càng phức tạp, một hiện tượng tài chính đang âm thầm thay đổi cách các quốc gia giao thương: sự trỗi dậy của stablecoin như USDT và USDC trong thương mại toàn cầu. Từ việc hỗ trợ giao dịch cá nhân, stablecoin giờ đây đã trở thành công cụ chiến lược ở cấp độ nhà nước, đặc biệt là tại những quốc gia đang đối mặt với lệnh trừng phạt hoặc tìm cách thoát khỏi sự phụ thuộc vào hệ thống tài chính do phương Tây kiểm soát.
1. Stablecoin không còn là công cụ bên lề
Ban đầu, stablecoin được sử dụng phổ biến trong cộng đồng tiền mã hóa để giao dịch và lưu chuyển vốn một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, trong vài năm trở lại đây, chúng đã mở rộng phạm vi sang các tổ chức và doanh nghiệp. Với khả năng thanh toán xuyên biên giới nhanh, chi phí thấp và không cần trung gian, stablecoin ngày càng trở thành giải pháp thanh toán thay thế SWIFT – đặc biệt ở các khu vực có hạ tầng tài chính yếu kém hoặc bị hạn chế bởi các lệnh cấm vận.
2. Nga, Trung Quốc và sự chuyển dịch ngầm trong thương mại năng lượng
Một trong những ví dụ rõ ràng nhất là Nga. Theo Reuters (tháng 3/2025), các doanh nghiệp Nga đang sử dụng USDT trong giao dịch dầu mỏ với Trung Quốc để né tránh các lệnh trừng phạt tài chính từ phương Tây. Dù chính phủ Trung Quốc vẫn hạn chế tiền mã hóa trong nước, họ dường như nhắm mắt làm ngơ khi stablecoin được sử dụng trong các giao dịch quan trọng như năng lượng – vì mục tiêu lớn hơn là duy trì chuỗi cung ứng và giảm phụ thuộc vào USD.
Mô hình giao dịch này diễn ra theo cách sau: Trung Quốc thanh toán cho bên trung gian bằng nhân dân tệ (CNY), bên này chuyển đổi sang USDT, rồi chuyển tiếp cho phía Nga, sau đó phía Nga đổi sang rúp để hoàn tất giao dịch. Mọi khâu gần như không đi qua ngân hàng phương Tây, giúp tránh bị phong tỏa tài sản hoặc truy xuất dữ liệu.
3. Không chỉ Nga – stablecoin lan rộng toàn cầu
Nga không phải là trường hợp duy nhất. Các quốc gia như Iran, Venezuela cũng đang sử dụng stablecoin để duy trì hoạt động thương mại quốc tế. Đối với họ, stablecoin không chỉ là cách để vượt qua trừng phạt, mà còn là biện pháp duy trì chức năng kinh tế trong hoàn cảnh bị cô lập.
Ngay cả khi lệnh cấm vận bị dỡ bỏ, nhiều doanh nghiệp vẫn tiếp tục ưu tiên sử dụng stablecoin do ưu thế về tốc độ, chi phí và khả năng kiểm soát dòng tiền.
4. Cuộc đua toàn cầu về khung pháp lý cho stablecoin
Cùng với thực tiễn sử dụng ngày càng rõ nét, các quốc gia đang bắt đầu điều chỉnh luật pháp để quản lý stablecoin:
- 🇯🇵 Nhật Bản: Hợp tác với Circle phát hành USDC dưới sự giám sát của Cơ quan Dịch vụ Tài chính (JFSA).
- 🇸🇬 Singapore: Triển khai khung pháp lý riêng cho stablecoin gắn với SGD hoặc các đồng G10.
- 🇹🇭 Thái Lan: Phê duyệt giao dịch USDT, USDC vào tháng 3/2025.
- 🇭🇰 Hồng Kông: Chuẩn bị luật cấp phép cho các nhà phát hành stablecoin.
- 🇺🇸 Mỹ: SEC tuyên bố USDT và USDC không phải là chứng khoán, Quốc hội đang xem xét đạo luật GENIUS để quản lý stablecoin.
Điều này cho thấy một sự thật rõ ràng: stablecoin đang tiến hóa từ giải pháp tạm thời thành lớp hạ tầng cốt lõi của hệ thống tài chính tương lai.
5. Stablecoin – hạ tầng tài chính thế hệ mới
Stablecoin không chỉ là “bản vá” tạm thời cho những quốc gia bị hạn chế tài chính. Chúng đang định hình lại bản chất của thanh toán toàn cầu, đưa ra một mô hình mới nơi tiền tệ có thể di chuyển gần như tức thì, không bị kiểm soát bởi một hệ thống duy nhất như SWIFT.
Ngay cả những quốc gia từng dè dặt với crypto như Ấn Độ và Trung Quốc giờ đây cũng đang âm thầm thử nghiệm stablecoin trong bối cảnh thực tế. Với sự ổn định giá, khả năng lập trình và kết nối trực tiếp giữa người gửi và người nhận, stablecoin đang chứng minh chúng là một trong số ít các sản phẩm blockchain có sự phù hợp thực tế rõ ràng với thị trường.
Kết luận
Khi ngày càng nhiều quốc gia thử nghiệm và chấp nhận stablecoin như một phần trong chiến lược tài chính và thương mại, thế giới có thể sẽ chứng kiến một trật tự thanh toán mới, nơi sức mạnh không chỉ nằm ở quân sự hay ngoại giao, mà còn trong hạ tầng công nghệ tiền tệ.
Stablecoin, với tính năng linh hoạt và trung lập, đang dần biến mình thành xương sống của nền kinh tế kỹ thuật số toàn cầu — và có thể là chìa khóa cho sự cân bằng tài chính mới trong thế kỷ 21.
