Làm sao để khiến chứng khoán Mỹ vĩ đại trở lại?

Trong kỷ nguyên số, khi mọi thứ đều đang dần được đưa lên blockchain, việc mã hóa chứng khoán Mỹ (tokenization) đang mở ra một con đường mới cho ngành tài chính toàn cầu — nơi mà Phố Wall không còn bị giới hạn bởi tiếng chuông khai mạc giao dịch lúc 9h30 sáng theo giờ New York.

Chứng khoán Mỹ: Giấc mơ toàn cầu

Với tổng giá trị thị trường lên tới 52–59 nghìn tỷ USD, chiếm hơn 40% giá trị thị trường chứng khoán toàn cầu, thị trường chứng khoán Mỹ từ lâu đã là biểu tượng của sự ổn định, tăng trưởng và niềm tin vào "quốc vận Mỹ". Chỉ cần đầu tư 10.000 USD vào chỉ số S&P500 từ năm 2002, nhà đầu tư đã có thể thu về gần 85.900 USD vào năm 2025.

Tuy nhiên, việc tiếp cận thị trường Mỹ không hề đơn giản với phần lớn dân số thế giới. Tài khoản môi giới phức tạp, rào cản pháp lý, giới hạn thời gian giao dịch... đã trở thành lực cản vô hình khiến hàng triệu người đứng ngoài cuộc chơi.

Token hóa – Phố Wall không còn cần tiếng chuông

Token hóa chứng khoán Mỹ là quá trình đưa cổ phiếu truyền thống lên blockchain dưới dạng tài sản số có thể lập trình, giao dịch 24/7, sở hữu phân mảnh, và không bị giới hạn bởi địa lý. Một cổ phiếu có thể được chia nhỏ thành hàng nghìn phần, ai cũng có thể đầu tư chỉ bằng vài USD và một chiếc smartphone.

Các token này thường tuân theo chuẩn ERC-20 hoặc tương đương, đảm bảo tính minh bạch và bảo mật. Tuy nhiên, khác với các sản phẩm đầu cơ trước đây như sTSLA hay sAAPL, các dự án hiện nay như Backed Finance, Ondo, Securitize, hay Robinhood đều áp dụng mô hình “1:1 chứng khoán thật – token”, có chứng nhận lưu ký và giám sát tuân thủ pháp luật.

Ai đang dẫn đầu làn sóng này?

• Ondo Finance đang tăng tốc đáng kể với kế hoạch phát hành token cổ phiếu sau khi mua lại Oasis Pro và Strangelove, đồng thời hợp tác với Pantera Capital để đầu tư 250 triệu USD vào lĩnh vực này.
• Robinhood trở thành công ty chứng khoán Mỹ đầu tiên phát hành token cổ phiếu, với hơn 200 mã bao gồm cả OpenAI và SpaceX. Dù vấp phải phản ứng dữ dội từ chính các công ty bị “token hóa”, CEO Vlad Tenev vẫn kiên định: “Token hóa là cách để dân thường tiếp cận tài sản tốt nhất, mà không cần được chọn”.
• Backed Finance, hợp tác với Kraken, đang đưa hơn 50 mã chứng khoán lên blockchain, từ Apple, Tesla đến các ETF lớn.
• Figma, trong hồ sơ IPO mới nhất, thậm chí đã mở đường cho việc phát hành “cổ phiếu blockchain” như một loại tài sản hợp pháp.

Cơ hội lớn – Thách thức cũng không nhỏ

Theo dữ liệu từ rwa.xyz, đến giữa năm 2025, tổng giá trị bị khóa (TVL) trong các sản phẩm cổ phiếu token hóa đã đạt 530 triệu USD, với hơn 70.000 ví hoạt động mỗi tháng.

Tuy nhiên, thị trường này vẫn đối mặt với nhiều vấn đề:

• Biến động giá khủng khiếp: AAPLX từng tăng 12% so với cổ phiếu Apple thật, còn AMZNX từng bị đẩy lên cao gấp 100 lần giá thị trường chỉ vì một giao dịch lẻ.
• Xung đột pháp lý: OpenAI và SpaceX tuyên bố không công nhận các token mà Robinhood phát hành nhân danh họ, dẫn đến sự vào cuộc của SEC và ngân hàng trung ương châu Âu.
• Thiếu thanh khoản: Các token cổ phiếu hiện nay vẫn rất dễ bị thao túng do khối lượng giao dịch thấp.
• Vấn đề pháp lý và tuân thủ: Dù SEC bắt đầu có những dấu hiệu cởi mở, nhưng các yêu cầu về KYC, lưu ký, công bố thông tin vẫn là những rào cản lớn khiến nhiều dự án chưa thể vươn ra toàn cầu.

Tương lai của tài chính là không biên giới

Token hóa cổ phiếu Mỹ không chỉ là một xu hướng công nghệ. Nó là nỗ lực dân chủ hóa thị trường tài chính, mở rộng cơ hội đầu tư cho mọi người trên toàn cầu.

Khi không cần đến tài khoản môi giới, khi chỉ với vài đô la bạn có thể sở hữu một phần Apple hay Tesla, khi thị trường vận hành 24/7 không ngừng nghỉ — đó không chỉ là sự đổi mới, mà là sự "giải phóng vốn toàn cầu".

Vấn đề không còn là liệu điều đó có xảy ra, mà là bao giờ nó sẽ trở thành chuẩn mực.